Bebeklik Regürjitasyonu Ve Gastroözefageal Reflü (Mide Reflüsü)
Regürjitasyon, mide içeriğinin bebeğin hiçbir çabası olmadan ağıza veya buruna gelmesi veya bu yollarla dışarıya çıkmasıdır. Gastroözefageal reflü (GÖR) ise mide içeriğinin kendiliğinden yemek borusu içine doğru hareketidir. GÖR, her zaman regürjitasyon ile sonlanmaz. Bebek ve çocuklardaki kusmanın ve regürjitasyonun en sık sebebi GÖR’dür.
Hem regürjitasyonun hem de GÖR’nün mekanizmaları aynıdır. Yemek borusunun alt ucunda kas yapısından oluşan ve kapı görevini gören bir yapı vardır. Bebeklerde kas yapısı yeterince olgun olmadığı için bu kapı sık sık açılır ve mide içeriği kolayca yemek borusuna ve ağıza kadar gelebilir. Bebeğin yemek borusu boyunun henüz kısa olması, yemek borusu hareketlerinin yeterince gelişmemiş olması, karın içi ve göğüs boşluğu arasındaki basınç farkı yanında aşırı ve sık beslenme ve pozisyonel hatalar bebek regürjitasyonuna neden olur.
Doğumdan sonra genellikle 3. haftada başlayan regürjitasyon, 4. ayda en zirve noktaya ulaşır. Altıncı aydan sonra sıklığı giderek azalır ve 15. ay civarında son bulur.
FİZYOLOJİK REFLÜ ile GASTROÖZEFAGEAL REFLÜ HASTALIĞI’nı ayırmak çok önemlidir. Fizyolojik reflüde reflü sıklığı ne olursa olsun bebekte keyifsizlik ve huzursuzluk yoktur, büyüme ve gelişmesi bozulmamıştır, aktivitesi normaldir, solunum sistemi şikayetleri yoktur.
Bebeğin keyfinin ve huzurunun kaçtığı, büyümede duraklama ve büyüme geriliğinin başladığı, beslenirken başını geriye atma ve beslenme reddi varlığı, yay şeklinde gerilme, ses kısıklığı, seste boğuklaşma veya çatallaşma, sık tekrar eden üst ve alt solunum yolu enfeksiyonlarının eşlik ettiği durumda özellikle küçük çocuklardaki kusmanın bir reflü hastalığının belirtisi olduğunu söyleyebiliriz.
Aileden alınan iyi bir öykü ve yapılan muayene sonucunda çoğu kez tanısı konulur. Tanıdan tam emin olunamıyorsa bazı teknik yöntemlerle tanısı konulabilir. Bu teknik yöntemler; baryumlu grafi, 24 saatlik ph monitörizasyonu, multikanal intraluminal impedans ve endoskopik biyopsidir.
Regürjitasyon ve fizyolojik reflü durumunda endişelerimizi bir kenara bırakarak bu sürecin doğal bir süreç olduğunu, bebeğin büyümesi ve gelişmesi ile geçeceğini bilmeliyiz. Hemen akabinde ilk yapılması gereken şey bebeğin beslenme düzenini bu durumu en aza indirecek şekilde düzeltmektir. Mümkünse uykudan önce değil uyandığında beslemek, beslenme bitiminde 30 dk kadar dik pozisyonda tutmak, yatak başını 30 derece kadar yükseltmek ve evde sigara içilmemesine dikkat etmek gerekir.
Anne sütü alan bebeklerde emzirme devam ettirilmelidir. Regürjitasyonun sıklığına göre kıvam arttırıcı kullanılabilir. Bebek formül mama ile besleniyorsa mama içine kıvam arttırıcı eklenebilir ya da AR formül sütlere geçiş yapılabilir. Israrlı regürjitasyon devam ediyorsa ve/veya bebekte alerjiye ait bulgular varsa besin alerjisi yönünden değerlendirmek, 2-4 hafta süre ile alerjik bebekler için özel olarak hazırlanmış formül sütle besleyip belirtileri izlemek gerekir.
Tüm bunlara rağmen dirençli regürjitasyon, kusma devam ediyorsa ve kilo kaybı, beslenme reddi, solunum şikayetleri gibi ek bulgular varsa çocuk gastroenteroloji uzmanı tarafından değerlendirilmesi uygun olacaktır.
